Yardım

Kreosus (veya Creosus), Latincede “üreticilik, yaratıcılık” anlamına gelen creo sözcüğü ile, yine Latincedeki “birlikte sürdürmek, devam ettirmek” anlamına gelen susteo sözcüklerinden türetilmiştir. Ancak bu sözcük, hoş bir tesadüf ile birlikte gelmektedir: Kreosus sözcüğündeki sadece iki harfin yerini değiştirerek üretebileceğiniz Kreosus (veya Croesus) sözcüğü, 560-546 yılları arasında, şimdi ülkemiz Türkiye’nin bulunduğu topraklarda bulunmuş efsanevi Lidya Kralı Croesus’un adıdır. Kral Croesus, sahip olduğu maddi varlığı ile nam salmıştır. Lidyalılar’ın ilk altın parayı, Kral Croesus zamanında, günümüzde Manisa olarak bildiğimiz ilimizin Sart (Sardis) bölgesinde bastığı düşünülmektedir. Günümüzde Kral Croesus kadar güçlü krallara pek rastlamıyoruz; ancak toplumun kolektif gücünün bir kralın varlığından çok daha güçlü olduğunu düşünüyoruz. Kreosus, bu potansiyeli sonuca dönüştürmek için geliştirildi.

Kreosus üzerinden istediğiniz oluşumları seçip, bütçenizi zorlamayacak düzeyde ve dilediğiniz bir miktar ile, aylık düzenli veya tek seferlik destek olabiliyorsunuz. Böylece o ekiplerin sürdürülebilirliğine katkı sağlamış oluyorsunuz.

Eğer bir üreticiye aylık düzenli destek olmayı seçerseniz, destek olmayı seçtiğiniz ilk seferde, ayın hangi gününde olursanız olun o anda seçtiğiniz destek miktarı hesabınızdan çekiliyor. Sonrasında ise, bir sonraki aydan başlayarak, her ayın 1. gününde düzenli olarak çekim yapılıyor. Eğer aylık çekimlerin ilk denemesi başarısız olursa ayın 9. günü, o da başarısız olursa ayın 16. günü tekrar çekim denemesi yapılıyor. Bunlardan herhangi birinde başarılı olunursa, o ay tekrar çekim denemesi yapılmıyor. Eğer üçü de başarısız olursa, o ay tekrar deneme yapılmıyor; bir sonraki ay tekrar deneniyor. Bu şekilde üç ay boyunca başarısız olursa, aylık desteğiniz otomatik olarak iptal ediliyor. Tabii siz, başarılı da olsa, başarısız da olsa, dilediğiniz zaman düzenli desteğinizi iptal edebiliyorsunuz.

Eğer bir üreticiye tek seferlik destekte bulunmayı seçerseniz, sadece 1 defaya mahsus olmak üzere belirlediğiniz miktar kartınızdan çekiliyor. Bu miktar, tekrar etmiyor ve sonraki ay yeniden çekilmiyor.

Dilediğiniz zaman tek seferlik çekim ile aylık düzenli destek arasında geçiş yapabilir; dilediğiniz zaman tek seferlik destekte bulunabilir, dilediğiniz gibi aylık desteğinizin miktarını değiştirebilir veya iptal edebilirsiniz.

Hayır! Kreosus, "bağış bazlı kitle fonlaması modeli" olarak bilinen bir modeli uygulayan bir aracıdır. Burada "bağış" sözcüğü, "hayır amaçlı bağış" anlamına gelmemektedir. Bu modelde, projelere fon sağlayanlar bir getiri talep etmemektedir. Yani Kreosus kullanılarak destekçilerimizin verdiği maddi destekler herhangi bir hayır kurumu veya dernek tarafından, "hayır amaçlı" olarak toplanmamaktadır. Bu desteklerin tamamı, desteklediğiniz içerik üreticisinin kendi normal işleyişi, projeleri ve amaçları için kullanılmaktadır. Bu süreçte herhangi bir "hayır işi" yapılmamakta, desteklerin bu amaçlarla toplandığı vaat edilmemektedir. Dolayısıyla Kreosus üzerinden verilen destekler "yardım toplama" veya "hayır için bağış toplama" kapsamına girmemektedir.

Burada yapılan, ortada var olan bir projenin, o projeye karşılık veya verilen destek karşılığında spesifik bir ürün beklemeksizin destek olmak isteyenler tarafından maddi olarak desteklenmesinden ibarettir.

Kitle fonlama yöntemleri ile ilgili daha fazla bilgi için, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı'nın konuyla ilgili çalışma raporunu, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi'nde yayınlanan bu makaleyi okuyabilirsiniz. Benzer şekilde, Fongogo firmasının bu yayınından hukuki konularda ek bilgi alabilirsiniz.

Kitle fonlamanın mantığı basit: Belki 1 destekçi ayda 1000 lira veremez; ancak 1000 destekçi ayda 10 lira verebilir. Mantık tamamen bunun üzerine kurulu. Kitle fonlamadan söz edildiğinde, günümüzde akla iki çeşit kitle fonlama gelmektedir:

• Ürün Geliştirme Projelerinin Kitle Fonlanması: Bunlar, "1. Nesil Kitle Fonlama" olarak düşünebileceğimiz, uluslararası platformda Kickstarter, IndieGoGo, GoFundMe gibi sitelerce temsil edilen sistemdir. Bu sistemde, belirli bir ürün fikri (bu yeni bir "drone" veya teknoloji üretmek olabilir), bir proje fikri (bu yeni bir "internet sitesinin" hayata geçirilmesi olabilir) veya bir hayali (bu bir "Dünya seyahati" veya "bir hastalığın tedavisi için gerekli olan parayı toplamak" olabilir) olan bir kişi, bu ürünü/projeyi üretip satabilmek veya o hayalini hayata geçirebilmek için maddi desteğe ihtiyaç duyarlar. Bu kişiler, geleneksel "banka kredisi" veya "melek yatırımcı" gibi yöntemlere başvurmak yerine, projelerini genel halkın desteğine açarlar (halkın genelinin "minik melek yatırımcılar" olduğunu düşünebilirsiniz). Çok sayıda kişi, fikir/hayal sahibi tarafından belirlenen maddi destek seviyelerinden dilediğini seçerek o projeye, daha proje ortada yokken veya sadece bir prototipi mevcutken (seri üretime henüz geçilmemişken), maddi destekte bulunurlar. Bunu yaparak, seçtikleri maddi destek seviyesinin, fikir/proje/hayal sahibi tarafından belirtilen kadarlık kısmına "önceden sahip olmuş olurlar". Örneğin fikir/proje/hayal sahibi, "Bana 1000 TL verirseniz, proje tamamlandığında size üründen 1 adet göndereceğim." veya "Bana 10 TL verirseniz, proje tamamlandığında üründen alamayacaksınız ama özel olarak ürettiğimiz proje tişörtlerinden birini vereceğiz." şeklinde vaatlerde bulunur. Hatta bu seviyelerin bazıları veya hepsi, sınırlı sayıda destekçiye açık olabilir (örneğin "1000 TL düzeyinde sadece 100 kişi destek olabilir" gibi); böylece çeşitli vaatler sayıyla sınırlı hale getirilebilir. Bir kişi, bu şekilde bir kitle fonlama aracıyla bir ürüne/fikre/hayale destek olmayı seçtiği anda; ürün/fikir sahibi, o kişinin seçtiği seviyedeki vaadini gerçekleştireceğine dair söz vermiş ve o kişiyle bir sözleşme altına girmiş olur. Bu sözleşmenin taraflarının sözlerinde durduğunu denetleyen taraf, az önce sözünü ettiğimiz internet siteleridir. Bu tarz kitle fonlama araçlarında genellikle belirli bir maddi havuz büyüklüğüne erişme hedeflenir (örneğin 100.000 TL hedeflenir). Buna ulaşılabilirse, proje üretilir. Ulaşılamazsa, genelde şu iki olasılıktan biri olur: 1) Tüm destekçilere paraları iade edilir. 2) Her ne kadar toplandıysa o kadar miktar ile proje üretilmek zorunda kalır (eksik kısmı tamamlamak ürün/fikir/hayal sahibine düşer). Bu sürecin detayları, siteden siteye, projeden projeye değişebilir. Ancak kritik nokta şudur: Bu tarz kitle fonlama sistemlerinde ortada bir fikir/ürün/hayal vardır ve bu fikrin/ürünün/hayalin hayata geçirilebilmesi için maddi destek bireyler tarafından, bu vaat karşılığı verilir.
• İçerik Üreticilerinin Kitle Fonlanması: Bu "2. Nesil Kitle Fonlama" sistemleri, daha yakın zamanda ortaya çıkmaya başlamıştır ve en meşhur temsilcisi Patreon'dur. İnternette gördüğünüz içeriklerin (blog yazıları, videolar, ses kayıtları, amatör müzik kayıtları, köşe yazıları, resimler, vs.) büyük bir kısmı amatör içerik üreticileri tarafından üretilmektedir. Ancak reklam gelirleri gibi geleneksel dijital gelir yöntemleri artık bu kişilerin hayatlarını idame ettirmesine yetecek düzeyde değildir. Dolayısıyla bu içerikleri veya içerik üreticilerini halihazırda takip eden kişiler, sırf beğendikleri içerik üreticisine destek olmak adına, bütçelerinden bir miktar parayı bu üreticilere hediye etmeyi seçebilirler. Yani bu "2. Nesil Kitle Fonlama" sistemleri, bir önceki nesilden şu önemli fark ile ayrılır: Ortada bir fikir veya ürün vaadi yoktur; maddi destekte bulunan kişilerin tek beklentisi, içerik üreticisinin halihazırda ücretsiz bir şekilde ürettiği içerikleri üretmeye devam etmesidir. Bu üreticilere maddi destekte bulunmayı karşılık beklemeden isterler. Bu tamamen özgür bir tercihtir; çünkü kitle fonlama ile hayatını sürdüren kişilerin büyük bir kısmı içeriklerini zaten ücretsiz olarak paylaşmaktadır. Maddi destekçiler ufak tefek faydalar elde edebilirler (içeriklere daha erken erişmek veya ufak hediyeler gibi); ancak hiç para verilmese de bu kişilerin içeriklere erişimi bulunmaktadır (daha geç olabilir, ufak hediye ile gelmeyebilir; ancak ücretsiz olarak erişilebilir). Para vermek, kişilerin içerik üreticisine yönelik takdirini ifade etmenin bir yolundan ibarettir. Yani bu tarz kitle fonlamanın, bir restoranda beğendiğiniz servis için garsona bahşiş vermenizden ya da bir sokak sanatçısının yere koyduğu şapkaya para bırakmanızdan hiçbir farkı yoktur! Bir insanın neden bir kişi veya şirkete karşılık beklemeksizin para vereceğini anlamak ilk etapta zor olabilir; ancak modern dünyada dijital içerik üreticileri birçok kişinin hayatının önemli bir parçasıdır. Bu kişiler, takip ettikleri içerik üreticilerinin gündelik yaşamın ihtiyaçları (gelir elde etmek gibi) nedeniyle içerik üretmeyi bırakmalarını istememektedirler. Bu nedenle bütçelerinin bir kısmını bu kişilere destek olmaya ayırmaya seçmektedirler.

Elbette eski 1. Nesil Kitle Fonlama Platformları, farklı yönlere evrimleşerek 2. Nesil Kitle Fonlama platformlarının alanına girmeye başlamıştır (ve tam tersi de geçerlidir). Bu sistemler çok hızlı bir şekilde gelişmektedir ve her birinin iş planını önceden kestirmek mümkün olamamaktadır. Ancak Kreosus, dilediğiniz içerik üreticilerine, bütçeniz el verdiği kadar aylık düzenli olarak veya tek seferlik destekte bulunmanızı sağlayan, "2. Nesil" bir kitle fonlama platformudur (yukarıdaki ikinci seçeneğe uymaktadır). Kreosus kullanan içerik üreticilerinin size bir ürün vaadi bulunmamaktadır. Talep ettikleri tek şey, eğer ki ürettikleri içerikleri desteklemeye değer buluyorsanız, maddi olarak desteklemenizdir.

Kreosus kullanarak kredi veya banka kartlarınızı kullanarak, "Türk Lirası" para birimi ile, dilediğiniz içerik üreticilerine aylık, düzenli olarak ayırmak istediğiniz bütçeyi belirlemeniz mümkün! Üstelik dilediğiniz zaman bu desteği iptal de edebiliyorsunuz. Ancak iptal etmediğiniz müddetçe, desteklediğiniz içerik üreticisinin bütün çalışmalarına güç katmış oluyorsunuz.

Evet! Destek bilgilerini girdiğiniz sırada “Tek Seferlik Destek” seçeneğini seçerek sadece 1 defaya mahsus maddi destekte bulunabilirsiniz. Dilediğiniz zaman tekrardan tek seferlik destekte bulunabilirsiniz. Bu sayede ne zaman, ne kadar destekte bulunduğunuzu kontrol edebilirsiniz. Dilediğiniz an aylık düzenli desteğe de geçebilirsiniz.

Öte yandan Kreosus'un var olma nedeni, burada da izah ettiğimiz gibi, içerik üreticilerimizin geniş bir kitleden, hiç kimsenin bütçesine zarar vermeyecek düzeyde destek alarak yollarına devam edebilmesi. Dolayısıyla bir kişinin tek seferde 1000 ₺ bağış yapmasındansa, her ay 10-20 ₺ bağış yapması içerik üreticilerimiz için çok daha sürdürülebilir olacaktır. Bu nedenle içerik üreticilerine en büyük destek, aylık düzenli desteklerdir. Çünkü içerik üreticilerinin Kreosus'u kullanmaktaki amacı, spesifik bir ürün veya proje için para toplamaktan ziyade, oluşumlarının genel olarak büyümesini sürdürülebilir kılmak (Kreosus’un "sus" kısmını hatırlayınız). Yani bu işi "meslek" haline getirebilmek.

Ama eğer tek seferlik destekte bulunmak isterseniz de, sistemimizi bunu kolayca yapabileceğiniz şekilde hazırladık.

Hayır! Kredi kartlarının yanı sıra, banka kartlarını veya sanal kartlarınızı da kullanabilirsiniz. Şu iki yaygın probleme dikkat etmenizi tavsiye ederiz:

• Kredi kartınızın yurtdışı ödemelere açık olduğundan emin olun (kart işleyicimiz ABD menşeili olduğu için bu gerekiyor).
• Sanal kart kullanıyorsanız, işlem limitlerinizin ödeme için yeterli olduğundan emin olun (aylık düzenli destekte bulunuyorsanız her ay yeterli limitiniz olduğunu kontrol edin).

Bugüne kadar test ettiğimiz ve bize başarıyla destekte bulunabilen kart sistemleri arasında MasterCard ve Visa etiketli kartların neredeyse hepsi bulunuyor. Ancak spesifik olarak Garanti Bankası, Akbank, Ziraat Bankası (KYK Kartları dahil), Finansbank, İş Bankası, İninal Kart, Enpara ile destekte bulunabilirsiniz.

Bunun için iki olasılık bulunuyor:

• Eğer bir üreticiye tek seferlik destekte bulunmayı seçerseniz, sadece 1 defaya mahsus olmak üzere belirlediğiniz miktar kartınızdan çekiliyor. Çekim, destek olma işlemini tamamladığınız anda yapılıyor. Bu miktar, tekrar etmiyor ve sonraki ay yeniden çekilmiyor.
• Eğer bir üreticiye aylık düzenli destek olmayı seçerseniz, destek olmayı seçtiğiniz ilk seferde, ayın hangi gününde olursanız olun o anda seçtiğiniz destek miktarı hesabınızdan çekiliyor. Çekim, destek olma işlemini tamamladığınız anda yapılıyor. Sonrasında ise, bir sonraki aydan başlayarak, her ayın 1. gününde düzenli olarak çekim yapılıyor. Eğer aylık çekimlerin ilk denemesi başarısız olursa ayın 9. günü, o da başarısız olursa ayın 16. günü tekrar çekim denemesi yapılıyor. Bunlardan herhangi birinde başarılı olunursa, o ay tekrar çekim denemesi yapılmıyor. Eğer üçü de başarısız olursa, o ay tekrar deneme yapılmıyor; bir sonraki ay tekrar deneniyor. Bu şekilde üç ay boyunca başarısız olursa, aylık desteğiniz otomatik olarak iptal ediliyor. Tabii siz, başarılı da olsa, başarısız da olsa, dilediğiniz zaman düzenli desteğinizi iptal edebiliyorsunuz.

Dilediğiniz zaman tek seferlik çekim ile aylık düzenli destek arasında geçiş yapabilir; dilediğiniz zaman tek seferlik destekte bulunabilir, dilediğiniz gibi aylık desteğinizin miktarını değiştirebilir veya iptal edebilirsiniz.

Bunu iki olasılık için ayrı ayrı değerlendirmemiz gerekiyor:

• Eğer tek seferlik çekimlerde bir hata olursa, destek olmaya çalışan kişiye anında hata ile ilişkili bir uyarı gösteriliyor ve sisteme tanıtılan e-posta hesabına çekim sırasında hata oluştuğuna dair bir e-posta gönderiliyor. Ancak kredi kartı değiştirilene veya destek olan kişi tekrar deneyene kadar herhangi bir tekrar çekim denemesi tarafımızdan yapılmıyor.
• Bir kişi aylık, düzenli olarak destek olmaya karar verdiğinde, o destekçiye "abone olmuş" sayılıyor. Destek olduğu ilk gün bir hata oluşacak olursa, destekçiye anlık bir uyarı gösterildikten sonra, sadece destekçinin sisteme tanıtılan e-posta hesabına çekim sırasında hata oluştuğuna dair bir e-posta gönderiliyor. Abonelik başarıyla oluşturulduğunda, çekimde hata olsa bile bir sonraki çekim zamanı tekrar deneme yapılıyor. Tekrar çekim denemeleri ile ilgili buradan bilgi alabilirsiniz.

Her bir üreticinin destekleri (hem tek seferlik, hem de aylık düzenli destekler) her ay boyunca Kreosus üzerinden toplanmakta ve veritabanımızda bu miktarlar ayrı ayrı gruplandırılmaktadır. Böylece hiç kimsenin ödemeleri birbirine karıştırılmadan saklanmaktadır.

Kreosus, kart işleyici olarak Dünya’nın en güvenilir ödeme platformlarından biri olan Stripe ile çalışmaktadır. Stripe’ın en güncel ücret tarifesi, her bir kart işlemi başına (%2.9-%3.9) + 0.30 USD düzeyindedir. Yani Stripe, yapılan her bir desteğin (%2.9-%3.9)’unu ve ayrıca sabit işlem ücreti olarak 0.3$ (30 Amerikan senti) kesmektedir. En güncel Stripe kesinti ve masraflarını buradan öğrenebilirsiniz.

Stripe, bir üreticiye yapılan bütün destekleri Amerikan Doları (USD) olarak kendi sisteminde depolamaktadır. Kreosus olarak Türk Lirası (TL veya TRY) olarak topladığımız destekler, arka planda anlık olarak Stripe tarafından USD’ye çevrilmektedir. Bu çevrim; bankaların verdiği, üzerine kâr eklenmiş kuru üzerinden yapılmamaktadır. Çevrim, Open Exchange Rates firmasında bulunan anlık ortalama dolar kuru üzerinden yapılmaktadır (bu sayı, Google'a Amerikan Doları'nın anlık değerini sorduğunuzda da aldığınız değerdir). Dolayısıyla TL-USD çevrimi sırasında herhangi bir kâr elde edilmemekte; desteğinizin tam dolar karşılığı (kesintiler sonrasında) toplanmaktadır.

Stripe, her 2 günde 1 defa, destekçilerden toplanan bütün miktarı Kreosus’un bağlı olduğu Tree of Evolution firmasının J. P. Morgan Chase Bank bankasındaki şirket hesabına göndermektedir. Bu gönderim, tamamen ücretsiz olarak yapılmaktadır.

Kreosus, toplanan desteklere %4 kesinti uygulamaktadır. Bu kesinti, Kreosus’un kendi sistemlerini geliştirebilmesi ve sürdürülebilirliğini sağlamak için yapılmaktadır.

Bu noktada, topladığınız desteklerin izleyeceği yol, üretici profilinizi oluştururken tarafımıza iletmiş olduğunuz ödeme tercihlerinize bağlı olarak farklı şekillerde yönlendirilmektedir. Seçenekler arasında güncel olarak şunlar bulunmaktadır:

• Banka Hesabınıza Ödeme (TransferWise): Eğer bu seçeneği seçecek olursanız, size gelen bütün destekler günlük olarak TransferWise firmasındaki Tree of Evolution firmasına ait Sınırsız Hesabı’na (Borderless Account) tamamen ücretsiz olarak gönderilmektedir. Burada yine anlık ortalama dolar kuru üzerinden bütün destekler Amerikan Doları’ndan Türk Lirası’na çevrilmektedir. Bu sayede USD-TRY değişiminden dikkate değer herhangi bir kayıp yaşanmamakta; ancak çevrim sırasında TransferWise firması tarafından işlem ücreti olarak %0.65 + 11.50₺ bir kesinti uygulanmaktadır. En güncel TransferWise kesinti ve masraflarını buradan öğrenebilirsiniz.
• PayPal: Eğer PayPal hesabınıza gönderimi tercih ederseniz, masraflar bulunduğunuz ülkeye göre değişmektedir. Eğer Kanada veya Avrupa'da yaşıyorsanız 0$-49.99$ arası 0.99$, 50$-99.99$ arası 2.99$, 100$ ve sonrasında 2.99$ kesinti yapılmaktadır. Eğer PayPal'ın geçerli olduğu bir başka ülkedeyseniz 0$-49.99$ arası 0.99$, 50$-99.99$ arası 2.99$, 100$ ve sonrasında 4.99$ kesinti yapılmaktadır.
• Payoneer Dolar Hesabı: Eğer Payoneer Dolar hesabınıza gönderimi tercih ederseniz, gönderim tamamen ücretsiz bir şekilde yapılmaktadır.

Elbette! üç ayrı senaryo üzerinde duralım: İlkinde, çok miktarda ufak destek aldığınızı varsayalım. İkincisinde, daha büyük miktarlarda ama daha az destek aldığınızı varsayalım. Son senaryoda ise tek seferde büyük bir miktar destek aldığınızı varsayalım.

Çünkü bu üç duruma göre elde ettiğimiz sonuçlar dikkate değer miktarda farklı olacak. Bu senaryoları kullanarak, minimum destek seviyenizi ve destekçilerinizi ne düzeyde destek olmaya teşvik edeceğinizi şekillendirebilirsiniz.

1) Çok Miktarda Ufak Destek Almak

Diyelim ki siz bir içerik üreticisisiniz ve Kreosus kullanmaya karar verdiniz. Herhangi bir ay içinde 1000 TL destek topladınız. Bunun 100 tanesi 5 TL, 50 tanesi 10 TL olarak gelmiş olsun (bu 150 ayrı destek işleminden toplamda 1000 TL geliyor). Bu destekler, o ayki tek seferlik ödemeler ve aylık düzenli ödemelerin (abonelerinizin) toplamı olsun. Amerikan Doları – Türk Lirası (USD-TRY) kurunun 5 olduğunu varsayarak (1 USD = 5 TL) bir hesaplama yapalım:

• Stripe Kesintisi: Kart işleyicimiz olan Stripe, bu desteklerin her birini ilk olarak Amerikan Doları’na (USD) anlık ortalama kurdan (biz bu hesaplamada 5 TL olduğunu varsayıyoruz) çevirecek. Toplamda 1000 TL’lik destek miktarı 200 USD’ye karşılık geliyor. Bu işlem basit; ancak Stripe, her bir işlemden ayrı ayrı işlem kesintisi yapacağı için çok da zor olmayan ama detaylı bir hesaplama yapmamız gerekiyor: 5 TL’lik destekler 1 USD, 10 TL’lik desteklerse 2 USD olarak kaydedilecek. Stripe, her bir desteğin (%2.9-%3.9)’unu ve sabit olarak 0.3$’ını (30 sent) kesecek. 1 USD’nin %2.9’u 0.0029 USD ediyor. Bu, göz ardı edilebilecek kadar ufak bir miktar. Üzerine 0.30 USD de ekleyince, kesinti 0.3029 USD oluyor. Bu şekilde 100 işlemden 30.29 USD kesinti oluyor. Öte yandan 10 TL’nin karşılığı olan 2 USD’nin %0.29’u 0.0058; üzerine 0.3 USD kesinti ekleyince elde ettiğimiz miktar 0.3058 USD. Bu şekilde 50 ödemeden yapılacak olan kesinti 15.29 USD. Toplam kesinti ise 45.58 USD. Yani 200 USD’den geriye kalan miktar: 154.42 USD.
• Ara Aktarım: Bu miktar, 2 gün içinde Kreosus’un şirket hesabına ücretsiz olarak aktarılıyor.
• Kreosus Kesintisi: Kreosus, bu miktarın %4’ü kadar kesinti uyguluyor. 154.42 USD’nin %4’ü 6.2 USD ediyor. Geriye kalan miktar: 148.22 USD.
• Ara Aktarım: Kreosus, her gün banka hesabından TransferWise Sınırsız Hesap’a gönderim yapıyor. TransferWise üzerinde bu miktar tekrardan Türk Lirası’na çevriliyor.
• Transferwise Kesintisi: Transferwise, USD-TRY çevrimi için %0.65 kesinti yapıyor. 148.22 USD için bu, 0.96 USD ediyor. Geriye kalan miktar 147.26 USD. Bu miktar, tekrar 5 olduğunu varsaydığımız ortalama market değerinden Türk Lirası’na çevriliyor: 736.3 TL.
• Ara Aktarım: Her ay başında (genellikle dördüncü veya beşinci gün) TransferWise üzerinden her içerik üreticimizin bize verdiği banka hesabına ödeme yapıyoruz. Bu ödemeler bir aksaklık olmadığı takdirde 1-3 işgünü içinde bankanızda Türk Lirası olarak kullanıma hazır oluyor.
• TransferWise Kesintisi: TransferWise, bankaya aktarım sırasında sabit 11.50 TL kesinti uyguluyor. Geri kalan ve bankanızda gördüğünüz miktar: 724.8 TL

Bu sayede, topladığınız 1000 TL’lik desteğin 724.8 TL’si (%72.5’i) bankanıza aktarılmış oluyor.

2) Daha Az Sayıda Daha Büyük Destek Almak

Diyelim ki siz bir içerik üreticisisiniz ve Kreosus kullanmaya karar verdiniz. Herhangi bir ay içinde, 20 kişinin 50’şer TL destek olması sonucunda 1000 TL destek topladınız. Yani bu 50 ayrı destek işleminden toplamda 1000 TL topladınız. Bu destekler, o ayki tek seferlik ödemeler ve aylık düzenli ödemelerin (abonelerinizin) toplamı olsun. Amerikan Doları – Türk Lirası (USD-TRY) kurunun 5 olduğunu varsayarak (1 USD = 5 TL) bir hesaplama yapalım:

• Stripe Kesintisi: Kart işleyicimiz olan Stripe, bu desteklerin her birini ilk olarak Amerikan Doları’na (USD) anlık ortalama kurdan (biz bu hesaplamada 5 TL olduğunu varsayıyoruz) çevirecek. Toplamda 1000 TL’lik destek miktarı 200 USD’ye karşılık geliyor. Bu işlem basit; ancak Stripe, her bir işlemden ayrı ayrı işlem kesintisi yapacağı için çok da zor olmayan ama detaylı bir hesaplama yapmamız gerekiyor: 20 TL’lik destekler 4 USD olarak kaydedilecek. Stripe, her bir desteğin (%2.9-%3.9)’unu ve sabit olarak 0.3$’ını (30 sent) kesecek. 4 USD’nin %2.9’u 0.012 USD ediyor. Bu, göz ardı edilebilecek kadar ufak bir miktar. Üzerine 0.30 USD de ekleyince, kesinti 0.3012 USD oluyor. Bu şekilde 50 işlemden 15.06 USD kesinti oluyor. Yani 200 USD’den geriye kalan miktar: 184.94 USD.
• Ara Aktarım: Bu miktar, 2 gün içinde Kreosus’un şirket hesabına ücretsiz olarak aktarılıyor.
• Kreosus Kesintisi: Kreosus, bu miktarın %4’ü kadar kesinti uyguluyor. 184.94 USD’nin %4’ü 7.40 USD ediyor. Geriye kalan miktar: 177.54 USD.
• Ara Aktarım: Kreosus, her gün banka hesabından TransferWise Sınırsız Hesap’a gönderim yapıyor. TransferWise üzerinde bu miktar tekrardan Türk Lirası’na çevriliyor.
• Transferwise Kesintisi: Transferwise, USD-TRY çevrimi için %0.65 kesinti yapıyor. 177.54 USD için bu, 1.15 USD ediyor. Geriye kalan miktar 176.39 USD. Bu miktar, tekrar 5 olduğunu varsaydığımız ortalama market değerinden Türk Lirası’na çevriliyor: 881.95 TL.
• Ara Aktarım: Her ay başında (genellikle dördüncü veya beşinci gün) TransferWise üzerinden her içerik üreticimizin bize verdiği banka hesabına ödeme yapıyoruz. Bu ödemeler bir aksaklık olmadığı takdirde 1-3 işgünü içinde bankanızda Türk Lirası olarak kullanıma hazır oluyor.
• TransferWise Kesintisi: TransferWise, bankaya aktarım sırasında sabit 11.50 TL kesinti uyguluyor. Geri kalan ve bankanızda gördüğünüz miktar: 870.45 TL

Bu sayede, topladığınız 1000 TL’lik desteğin 870.45 TL’si (%87’si) bankanıza aktarılmış oluyor.

3) Çok Az Sayıda Çok Büyük Destekler Almak

Diyelim ki siz bir içerik üreticisisiniz ve Kreosus kullanmaya karar verdiniz. Herhangi bir ay içinde, tek seferlik bir destekle 1000 TL destek topladınız. Amerikan Doları – Türk Lirası (USD-TRY) kurunun 5 olduğunu varsayarak (1 USD = 5 TL) bir hesaplama yapalım:

• Stripe Kesintisi: : Kart işleyicimiz olan Stripe, bu 1000 TL’yi ilk olarak Amerikan Doları’na (USD) anlık ortalama kurdan (biz bu hesaplamada 5 TL olduğunu varsayıyoruz) çevirecek. 200 USD olarak kaydedecek. Bu miktarın (%2.9-%3.9)’unu ve sabit olarak 0.3$’ını (30 sent) kesecek. 200 USD’nin %2.9’u 5.8 USD ediyor. Üzerine 0.30 USD de ekleyince, kesinti 6.1 USD oluyor. Geriye kalan miktar: 193.9 USD.
• Ara Aktarım: Bu miktar, 2 gün içinde Kreosus’un şirket hesabına ücretsiz olarak aktarılıyor.
• Kreosus Kesintisi: Kreosus, bu miktarın %4’ü kadar kesinti uyguluyor. 193.9 USD’nin %4’ü 7.8 USD ediyor. Geriye kalan miktar: 186.1 USD.
• Ara Aktarım: Kreosus, her gün banka hesabından TransferWise Sınırsız Hesap’a gönderim yapıyor. TransferWise üzerinde bu miktar tekrardan Türk Lirası’na çevriliyor.
• Transferwise Kesintisi: Transferwise, USD-TRY çevrimi için %0.65 kesinti yapıyor. 186.1 USD için bu, 1.2 USD ediyor. Geriye kalan miktar 184.9 USD. Bu miktar, tekrar 5 olduğunu varsaydığımız ortalama market değerinden Türk Lirası’na çevriliyor: 924.5 TL.
• Ara Aktarım: Her ay başında (genellikle dördüncü veya beşinci gün) TransferWise üzerinden her içerik üreticimizin bize verdiği banka hesabına ödeme yapıyoruz. Bu ödemeler bir aksaklık olmadığı takdirde 1-3 işgünü içinde bankanızda Türk Lirası olarak kullanıma hazır oluyor.
• TransferWise Kesintisi: TransferWise, bankaya aktarım sırasında sabit 11.50 TL kesinti uyguluyor. Geri kalan ve bankanızda gördüğünüz miktar: 913 TL

Bu sayede, topladığınız 1000 TL’lik desteğin 913 TL’si (%91.3’ü) bankanıza aktarılmış oluyor.

Uyarılar:

• USD-TRY çevrimleri yapılıyor olsa da, destekçileriniz hesaplarında Türk Lirası olarak çekim görüyor. USD-TRY paritesinin değişmesi, onların verdikleri miktarı hiçbir şekilde etkilemiyor.
• Hesaplamalardaki yuvarlamalar her zaman noktadan sonraki ikinci basamağa yapılmaktadır. Üçüncü basamaktaki rakam 5-9 arasıysa ikinci basamak yukarı, rakam 0-4 arasıysa ikinci basamak aşağı yuvarlanmaktadır. Bu yuvarlamalara bağlı olarak hesaplamalar değişebilir.
• Bankalar, kimi zaman bu tarz işlemlere cüz’i miktarda ek kesinti uygulayabiliyor. Bunlar, 1 TL civarında olan miktarlar – ama her bankada görülmüyor. Destekçiler, vermek istedikleri miktardan azıcık fazla kesinti görecek olurlarsa, bu bankalarının uyguladığı bir ek işlem ücretidir. Kreosus’un buna müdahale etmesi mümkün değildir.
• Yukarıdaki örnekte USD-TRY dönüşümlerinin kusursuz bir şekilde sabit kalacağı varsayılmaktadır. Dönüştürmeleri 1-2 günlük süreler içinde yaptığımız için, çok ciddi dalgalanmalar olması beklenmemektedir. Ancak sıradışı durumlarda bu dalgalanmalar sonuçları bir miktar etkileyebilir. Kreosus olarak bunun etkisini en aza indirmek için azimle çalışmayı sürdürüyoruz.
• Burada gösterilen, yaklaşık bir hesaplamadır. Aracıların ücret tarifelerinin değişmesi ve anlık kur dalgalanmaları gibi durumlarda bu değerlerden sapmalar yaşanabilir. Kreosus olarak, %90’ın üzerinde miktarı üreticiye aktarmayı hedef biçerek rakiplerimizden çok daha önde olmayı kendimize görev biçmiş bulunmaktayız. Aracı masraflarını minimize etmek için azimle çalışmayı sürdürmekteyiz.

Evet! Kreosus, bugüne kadar hiçbir güvenlik açığı tespit edilememiş ve kullanıcılarını yarı yolda bırakmamış bir sistem. Sitenin güvenli olduğunu, VirusTotal sitesi üzerinden kendiniz de doğrulayabilirsiniz. Elbette gelecek ne getirir bilemeyiz; ancak Kreosus'un güvenliğini sağlamak için had safhada önlemler almaktayız. Ayrıca Tree of Evolution firmasının Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası çerçevesinde hiçbir bilginiz, hiçbir üçüncü kişi ve kuruma verilmeyecek ve satılmayacaktır.

Bunu çözmenin en kolay yolu, bankanızı arayarak neden reddedilmiş olabileceğini sormak. Kimi zaman bankaların güvenlik sistemleri aşina olmadıkları bir firmadan çekim yapıldığında otomatik reddedebiliyor. Ancak arayıp, en fazla 4 dakikanızı alacak bir görüşme sonrasında, ödemeden haberdar olduğunuzu belirterek sorunu ortadan kaldırabilirsiniz. Ancak tek ret nedeni bu olmadığı için, olası ret nedenlerine tek tek bakalım:

• Sanal kart kullanmış olabilirsiniz ve kartınızın kullanma süresi geçmiş olabilir. Bu durumda tek yapmanız gereken, güncel sanal kartınızın bilgilerini girmek olacaktır.
• Sanal kart limit bilgilerinin her seferinde sıfırlanması durumu. Eğer ki her ay düzenli olarak bu limiti gözden geçirmezseniz, ikinci seferde çekim yapmaya çalıştığında bunu yapamıyor. Dolayısıyla kart limitini arttırmanız veya tam desteğiniz düzeyinde seçecekseniz de her ay gözden geçirmeniz gerekiyor.
• Kredi kartı bilgilerinizi yanlış girmiş olabilirsiniz. Bu durumda tek yapmanız gereken, kart bilgilerinizi güncellemektir.
• Kredi kartınız yurtdışı ödemelere kapalı olabilir. 31 Ocak 2018 itibariyle Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun (BDDK) aldığı karara göre, internet kullanımı için onay verilmemiş banka ve kredi kartları internet üzerinden alışverişe kapatıldı. Dolayısıyla 31 Ocak 2018'den itibaren banka ve kredi kartları, sahipleri talep etmediği sürece e-ticaret işlemlerine kapalı olarak üretiliyor. Kartınızın reddedilmesinin en olası nedeni tam da bu! Ancak neyse ki çözüm çok da zor değil! Bunu bankanızla görüşerek çözebilirsiniz. Kreosus desteğiniz reddediliyorsa, bankanızı arayarak, SMS yoluyla, internet veya mobil bankacılık yoluyla veya banka şubesine giderek kartınızı internet işlemlerine açmanız mümkün. Bankalara ait bazı bilgiler şu şekilde:

YAPI KREDİ:

• 31 Ocak 2018’den sonra onay verilmemiş kartların internetten alışveriş yetkileri kapatılacaktır. 31 Ocak 2018’den sonra yetkisi kapalı olan Yapı Kredi kartınızın yetkisini açmak için;
• AÇIK yazıp bir boşluk bırakarak kartınızın son 4 hanesini 4944’e ücretsiz SMS gönderebilir,
• Yapı Kredi İnternet Şubesi’ni veya Yapı Kredi Mobil’i ziyaret edebilir,
• 444 0 444 / 0850 222 0 444 numaralı Yapı Kredi Telefon Bankacılığı’nı arayabilirsiniz.

AKBANK:

• INTERNET yazıp 8885’e ücretsiz SMS gönderebilir,
• 444 25 25’i arayabilir,
• Akbank Direkt’i kullanabilir veya
• Akbank şubelerinden işlem sağlayabilirsiniz.

GARANTİ BANKASI:

• Ek kartlarınız ve banka kartlarınız da dahil olmak üzere tüm Garanti Bankası kartlarınız için TERCIH yazıp 3340’a gönderebilir;
• Tek bir kredi kartınız için SMS ile ONAY yazıp kart son 6 haneyi 3340'a gönderebilir;
• Tek bir banka kartınız için onaylıyorsanız ACIK yazıp kart son 6 haneyi 3340'a gönderebilirsiniz.
• 444 0 333 Alo Garanti’yi arayabilir,
• BonusFlaş (Daha Fazlası > Ayarlar > Kart ayarları > Internet Üzerinden Alışveriş) veya
• Garanti Bankası şubelerinden işlem sağlayabilirsiniz.

TÜRKİYE İŞ BANKASI:

• Aralarında boşluk bırakarak “ONAY” yazıp herhangi bir bireysel İş Bankası kredi kartı ya da Bankamatik kartınızın son altı hanesini 4402’ye SMS ile gönderebilir,
• 0850 7240724 / İş Bankası Çağrı Merkezi’ni arayabilir,
• İnternet Şubesi, İşCep veya Maximum Mobil kullanarak veya
• İş Bankası şubelerinden işlem sağlayabilirsiniz.

QNB FİNANSBANK:

• INTERNET yazıp bir boşluk bırakıp kredi kartı numaranızın son 4 rakamını yazarak 2273’e gönderebilirsiniz.
• Banka kanallarından herhangi birini kullanarak önceden onay verdiğiniz kartlar için tekrar onay vermenize gerek bulunmamaktadır.

HALKBANK:

• Halkbank İnternet Şubesi, 0850 222 0 400 Halkbank Dialog veya Şubelerden işlem gerçekleştirilebilir.

Elbette, ne zaman isterseniz! Tek yapmanız gereken, Kreosus hesabınıza giriş yaptıktan sonra, Aboneliklerim sayfasına gitmek ve destek miktarını değiştirmek istediğiniz üreticinin isminin altındaki "Destek Miktarını Güncelle" tuşuna tıklamak. Sonrasında, ister açılır menüden herhangi bir destek seviyesini seçebilirsiniz isterseniz de kendi tercih ettiğiniz bir miktarı girebilirsiniz. Sonrasında "Güncelle" tuşuna basarak miktar değişimini tamamlayabilirsiniz.

Elbette, ne zaman isterseniz! Tek yapmanız gereken, Kreosus hesabınıza giriş yaptıktan sonra, Aboneliklerim sayfasından iptal etmek istediğiniz üreticinin desteğini iptal etmek. Ayrıca üreticinin Kreosus hesabına gidip, yeniden destek olmak istiyormuşsunuz gibi bir miktar seçip, çıkan yeni pencerede “Mevcut Desteği İptal Et” tuşuna da tıklayabilirsiniz.

Bu, duruma göre değişiyor. Prensip olarak sadece en güncel ayın ödemesini, çekim tarihinden sonraki ilk 5 iş günü içinde talep edilirse iade edebiliyoruz. O noktadan sonra, desteğinizi iptal ederek hesabınızdan bir daha çekilmemesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca Stripe'ın kısıtlandırması dolayısıyla, ödemenize yapılan Stripe (ödeme işleme) kesintilerini ne yazık ki iade edemiyoruz.

Bunun için tek yapmanız gereken, Kreosus hesabınıza giriş yaptıktan sonra, Destekçi menüsü altında Profili Düzenle kısmına gidip, "Ödeme Yöntemi" sekmesine tıklayıp, çıkan ekranda "Kartı Değiştir" tuşuna basmak. Sistemimiz yeni kart numaranızı, son kullanma tarihini ve CVC kodunu soracaktır. Bu bilgileri doğru bir şekilde girdiğinizden emin olup "Kaydet" tuşuna basarsanız, sonraki çekim denemeleri bu kartınızdan yapılacaktır.

Kreosus olarak vergi danışmanlığı hizmeti verememekteyiz. Dolayısıyla formu tam olarak nasıl doldurmanız gerektiğini size anlatmamız mümkün değildir. Üretici profilinizdeki "Ödeme Bilgileri" altındaki vergi bilgilerinizi girerken "i" işareti ile verdiğimiz bilgiler, vergi uzmanlarına konuyla ilgili nasıl danışacağınız konusunda yol gösterici olması için verilmektedir veya formda yazılanların düz çevirisidir. Onları takip ederek istenenin ne olduğunu daha iyi anlayabilirsiniz; fakat bilmediğiniz bir kısım olması veya sorularınız doğması halinde lütfen bir vergi danışmanına danışınız.

Kreosus olarak Türkiye’ye Türkçe olarak hizmet veriyor olsak da, aslen ABD merkezli bir firma olan Tree of Evolution altında bulunmaktayız. Dolayısıyla tüm destekçilerimizin destekleri ve üreticilerimizin ödemeleri ABD üzerinden işlenmektedir. Kreosus olarak size ödeme yapabilmemiz ve bu ödemelerle ilişkili vergileri eksiksiz bir şekilde ödeyebilmemiz için, ödeme yaptığımız kişilerin ABD Vergi Dairesi’ne (IRS) Kreosus üzerinden ödeme aldıklarını beyan etmek zorundadırlar.

W-8BEN formu (ya da uzun ismiyle “Certificate of Foreign Status of Beneficial Owner for United States Tax Withholding and Reporting (Individuals)”), ABD dışında bulunan kişi ve şirketlerin, ABD üzerinden ödeme alabilmeleri için doldurdukları bir IRS formudur. Başlığı, “Birleşik Devletler Vergi Stopajı ve Raporlanması İçin Gerçek Faydalanıcının Yabancı Statüsü Sertifikası (Bireyler)” olarak çevrilebilir. Formun güncel bir kopyasına buraya tıklayarak erişebilirsiniz.

Form üzerinde verilen bilgilere göre, eğer bir gerçek kişi iseniz bu formu doldurabilirsiniz. Eğer “gerçek kişi” statüsünde değilseniz ve “tüzel kişi (şirket/firma)” statüsündeyseniz, W-8BEN-E formunu doldurmanız gerekmektedir. Bunun için buraya tıklayınız. Eğer ABD vatandaşı veya ABD kişisi iseniz (Green Card sahipleri dahil), içerik üretiminiz ABD içindeki bir firma veya iş yeri ile ilişkili ise, ABD içinde sergilediğiniz hizmetlerden ötürü maddi kazanç sağlıyorsanız veya bir aracı rolündeyseniz bu formu dolduramazsınız. Bu durumlarla ilgili diğer formları W-8BEN formunun girişindeki bilgilendirme metninde bulabilirsiniz.

Kreosus olarak, Ödeme Bilgileri’nde girdiğiniz bilgilerinizi kullanarak sizin adınıza W-8BEN formundaki kısımları tamamlamaktayız (boş bıraktığınız bilgiler forma boş olarak girmekteyiz).

Profil düzenleme sistemimiz altındaki Ödeme Bilgileri kısmını doğru bir şekilde doldurmadığınız müddetçe ne yazık ki Kreosus’tan ödeme almanız mümkün olmayacaktır.

Kreosus olarak vergi danışmanlığı hizmeti verememekteyiz. Dolayısıyla formu tam olarak nasıl doldurmanız gerektiğini size anlatmamız mümkün değildir. Üretici profilinizdeki "Ödeme Bilgileri" altındaki vergi bilgilerinizi girerken "i" işareti ile verdiğimiz bilgiler, vergi uzmanlarına konuyla ilgili nasıl danışacağınız konusunda yol gösterici olması için verilmektedir veya formda yazılanların düz çevirisidir. Onları takip ederek istenenin ne olduğunu daha iyi anlayabilirsiniz; fakat bilmediğiniz bir kısım olması veya sorularınız doğması halinde lütfen bir vergi danışmanına danışınız.

Kreosus olarak Türkiye’ye Türkçe olarak hizmet veriyor olsak da, aslen ABD merkezli bir firma olan Tree of Evolution altında bulunmaktayız. Dolayısıyla tüm destekçilerimizin destekleri ve üreticilerimizin ödemeleri ABD üzerinden işlenmektedir. Kreosus olarak size ödeme yapabilmemiz ve bu ödemelerle ilişkili vergileri eksiksiz bir şekilde ödeyebilmemiz için, ödeme yaptığımız kişilerin ABD Vergi Dairesi’ne (IRS) Kreosus üzerinden ödeme aldıklarını beyan etmek zorundadırlar.

W-8BEN-E formu (ya da uzun ismiyle “Certificate of Foreign Status of Beneficial Owner for United States Tax Withholding and Reporting (Entities)”), ABD dışında bulunan kişi ve şirketlerin, ABD üzerinden ödeme alabilmeleri için doldurdukları bir IRS formudur. Başlığı, “Birleşik Devletler Vergi Stopajı ve Raporlanması İçin Gerçek Faydalanıcının Yabancı Statüsü Sertifikası (Şirketler)” olarak çevrilebilir. Formun güncel bir kopyasına buraya tıklayarak erişebilirsiniz.

Form üzerinde verilen bilgilere göre, eğer bir tüzel kişi (şirket veya firma) iseniz bu formu doldurabilirsiniz. Eğer “ABD Şirketi veya Kişisi veya Oturanı” statüsündeyseniz W9, ABD harici bir ülkenin kişisi iseniz W-8BEN formunu doldurmanız gerekmektedir. Bunun için buraya tıklayınız. Eğer ABD içinde yaptığınız bir ticaret veya iş sonucu gelir elde ediyorsnız, yabancı bir iş ortaklığının tarafı iseniz, yabancı bir hükümet veya uluslararası organizasyon iseniz, aracı konumunda iseniz bu formu dolduramazsınız. Bu durumlarla ilgili diğer formları W-8BEN formunun girişindeki bilgilendirme metninde bulabilirsiniz.

Kreosus olarak, Ödeme Bilgileri’nde girdiğiniz bilgilerinizi kullanarak sizin adınıza W-8BEN-E formundaki kısımları tamamlamaktayız (boş bıraktığınız bilgiler forma boş olarak girmekteyiz).

Profil düzenleme sistemimiz altındaki Ödeme Bilgileri kısmını doğru bir şekilde doldurmadığınız müddetçe ne yazık ki Kreosus’tan ödeme almanız mümkün olmayacaktır.

Bu formlardan hangisini doldurursanız, Kreosus olarak bu formu ABD Vergi Dairesi’nin talep etmesi durumunda kendilerine sunmak adına resmî kayıtlarımız arasında saklamaktayız.

Kreosus üzerinden elde ettiğiniz gelirlerin tamamını, yasal çerçevede tanımlanmış herhangi bir diğer çalışma sonucu elde ettiğiniz gelirlere benzer bir şekilde değerlendirmeniz ve vergi statünüze uygun bir şekilde vergisini ödemeniz gerekmektedir.

Kreosus, bireysel vergi danışmanlığı yapamamaktadır. Kazancınızla ilgili vergilendirme konusundaki sorularınızı bir vergi uzmanına danışmanız gerekmektedir.